Choroba Gravesa-Basedowa

Powiększenie tarczycy, wytrzeszcz oczu, obrzęk palców rąk i stóp – to najczęstsze objawy choroby Gravesa-Basedowa, charakterystyczne zresztą dla nadczynności tarczycy, z którą wiąże się ona w znacznym stopniu. Wyróżnia się także inne, typowe dla tej choroby objawy, które są na tyle zróżnicowane, a czasem niewidoczne, iż trudno je nawet rozpoznać.

Czym jest choroba Gravesa-Basedowa?

Choroba Gravesa-Basedowa to schorzenie autoimmunologiczne o podłożu genetycznym, mające ścisły związek z nieprawidłowością występowania hormonu TSH, odpowiedzialnego za regulację funkcji tarczycy. Bezpośrednia przyczyna tej choroby nie jest znana do dziś, jednakże ma ona ścisły związek z produkcją przeciwciał anty-TSHR, niszczących hormon TSH, czego objawem jest zwiększone wytwarzanie hormonów – tyroksyny oraz trijodotyroniny, prowadzących do nadczynności tarczycy.

Jak ją rozpoznać?

Choroba ta rozpoznawana jest około 10 razy częściej u kobiet, niż w przypadku mężczyzn. W związku z tym, przyczynę jej powstawania wiąże się z udziałem estrogenów. Chorobie Gravesa-Basedowa towarzyszą wspomniane już wcześniej objawy bliskie zaburzeniom pracy tarczycy. Jest to przede wszystkim jej powiększenie, a więc tak zwane wole, pojawiające się w około 80% przypadków. Innym, równie charakterystycznym objawem jest naciekowy wytrzeszcz oczu, a więc oftalmopatia, występująca w około 10-30% przypadków. Jej przyczyną jest gromadzenie się wokół gałki ocznej substancji śluzowatych oraz nacieków komórkowych. Substancje śluzowate mogą gromadzić się także w skórze. Występuje wówczas obrzęk przedgoleniowy. Objaw ten występuje jednak znacznie rzadziej – w przypadku 1-2% pacjentów. Jeszcze innym objawem choroby jest tak zwana akropachia tarczycowa, a więc obrzęk palców rąk oraz stóp, czemu towarzyszy również podokostnowe zgrubienie kości. Objaw ten, choć występujący najrzadziej, jest bardzo charakterystyczny dla tej choroby. W niektórych przypadkach choroba ta może pociągać za sobą niedoczynność kory nadnerczy, zapalenie stawów, czy nawet bielactwo.

Jak leczyć?

Celem zdiagnozowania choroby konieczne jest zbadanie poziomu hormonów tarczycy – trijodotyroniny oraz tyroksyny. Ponadto, wykonuje się także morfologię krwi, próbę wątrobową oraz badanie poziomu cholesterolu. Badanie USG tarczycy pozwala na określenie jej wielkości i konsystencji.

Po zdiagnozowaniu choroby konieczne jest specjalistyczne leczenie, którego rodzaj zależy przede wszystkim od stopnia jej zaawansowania. Najczęstszym rozwiązaniem jest przyjmowanie leków przeciwtarczycowych, tak zwanych tyreostatyków. Leczenie to sprawdza się szczególnie w przypadku dzieci i młodzieży, a także u osób starszych cierpiących na choroby serca. Leki przeciwtarczycowe stosowane są głównie w przypadku łagodnych objawów choroby.

Inną metodą leczniczą okazuje się interwencja chirurgiczna, stosowana najczęściej w przypadku leczenia uciążliwych powikłań, jakimi są substancje śluzowate wokół gałki ocznej. Coraz częściej stosuje się również leczenie promieniotwórczymi izotopami, głównie jodem radioaktywnym. Metoda ta uznawana jest za bardzo skuteczną i bezpieczną zarazem.